Międzynarodowy Rok Zdrowia Roślin to doskonały czas, w którym warto sobie przypomnieć jak ważną rolę odgrywają w naszym życiu rośliny. To one zaopatrują ludzi i zwierzęta w tlen oraz są źródłem pokarmu, dlatego tak ważne jest dbanie o ich dobrą kondycję zdrowotną. Zmienia się świat i ludzie, ale zmieniają się także choroby i szkodniki, które zwiększają zasięg swojego występowania i atakują rośliny, na których dotąd nie występowały. W przypadku Polski musimy szczególnie zadbać o zdrowie naszych wiodących roślin przeznaczonych do celów konsumpcyjnych czyli ziemniaka i zbóż.

Ziemniak, który na stałe jest wpisany w naszą kulturę, jest szczególnie podatny na choroby i szkodniki, stąd aby cieszył konsumenta na talerzu niejednokrotnie musi stoczyć „walkę” na polu z różnymi agrofagami, które także doceniają jego smak i walory. Zagrożeniem dla ziemniaka jest nie tylko stonka ziemniaczana, ale także nowe organizmy, pojawieniu się których sprzyja swobodny przepływ towarów w obrębie Wspólnoty. Należą do nich m.in. chrząszcze z rodzaju Epitrix (pchełki ziemne), których obecność stosunkowo niedawno stwierdzono na terenie UE w Hiszpanii i Portugalii.

Są to maleńkie owady o długości ok. 1,5 – 2,0 mm, które mimo nikłych rozmiarów mogą stanowić poważne zagrożenie dla plantacji ziemniaków, gdyż uszkadzają wszystkie części roślin oraz bulwę. Osobniki dorosłe wygryzają w liściach otwory o średnicy ok. 1,0 – 1,5 mm. Największe szkody wyrządzają jednak larwy, które uszkadzają bulwy drążąc korytarze pod powierzchnią skórki. Obraz powodowanych uszkodzeń zależy od gatunku szkodnika. Mogą być to pęknięcia, krostowatość lub korytarze. Uszkodzenia te wypływają na obniżenie jakości plonu oraz mogą być przyczyną powstawania infekcji wtórnych powodowanych przez choroby grzybowe.

Główną drogą rozprzestrzeniania się pchełek ziemnych są bulwy ziemniaków przeznaczone do sadzenia, konsumpcji lub przemysłu wraz z towarzyszącą im glebą i resztkami roślinnymi, które pochodzą z obszarów na których szkodnik występuje oraz przelatujące na okoliczne plantacje chrząszcze.

W związku ze zwiększającym się zasięgiem występowania szkodników również polskie służby fitosanitarne prowadzą intensywne działania monitoringowe mające na celu uchwycenie ewentualnego momentu pojawu szkodnika w celu jak najszybszego jego zwalczenia. Inspektorzy lustrują rośliny ziemniaka na polu, pod kątem uszkodzeń części nadziemnych oraz bulwy ziemniaka w przechowalniach. Informują także producentów o nowych zagrożeniach fitosanitarnych i sposobach na ich unikanie. Bardzo ważnym aspektem w walce z agrofagami, jest także wysoka świadomość producentów rolnych i stosowanie właściwej agrotechniki.

Objęcie upraw ziemniaków nadzorem ze strony PIORiN ma na celu ochronę naszych rodzimych plantacji przed zadomowieniem się na nich nowych chorób i szkodników, w tym pchełek ziemnych. Pamiętajmy więc, że ochrona roślin ma ogromne znaczenie dla naszej gospodarki, ale także dla każdego z nas samych, o czym często niestety zapominamy.