Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa Oddział w Nowej Wsi Rzecznej przeprowadza kontrole w wyłuszczarni w miejscowości Wirty znajdującej się na terenie Nadleśnictwa Kaliska, która łuszczy nasiona z szyszek dla wszystkich Nadleśnictw z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku.

Szyszki dostarczane do wyłuszczarni zbierane są ze specjalnie wyselekcjonowanych drzewostanów nazywanych Gospodarczymi Drzewostanami Nasiennymi lub Wyłączonymi Drzewostanami Nasiennymi oraz Plantacji Nasiennych. Po dostarczeniu do wyłuszczarni szyszki przechowywane są w drewnianych boksach, w nieklimatyzowanym magazynie, w którym mieści się ich około 10 ton. W procesie suszenia szyszek wykorzystuje się podgrzane powietrze doprowadzane do każdej szafy przez cztery wloty w podstawie szafy. Temperatura w szafach utrzymywana jest w granicach 35 – 42 ° C. Oczyszczanie szyszek i nasion odbywa się za pomocą odskrzydlacza. Cały materiał jest ważony i pakowany do przechowywania w chłodni, w stałej temperaturze -3°C. Większe partie przechowywane są w beczkach, mniejsze w zgrzewanych foliowych woreczkach. Pozyskane w ten sposób nasiona mogą być wysiewane w szkółkach już wiosną.

Kontrola prowadzona przez inspektorów Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Gdańsku polega na organoleptycznej ocenie zdrowotności nasion sosny i daglezji zielonej pod kątem występowania grzyba Fusarium circinatum sprawcy raka żywicznego sosny. Przedmiotowy patogen może powodować poważne uszkodzenia i prowadzić do zamierania drzew. Atakuje również siewki i sadzonki powodując zgniliznę podstawy pędu i korzenia, co w konsekwencji prowadzi do ich więdnięcia i wypadania. Grzyb jest sprawcą ukrytej infekcji nasion. W związku z powyższym inspektorzy raz w roku pobierają próbę nasion sosny lub daglezji zielonej do badań laboratoryjnych. Próbę o masie 7 g przesyła się do Centralnego Laboratorium Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Toruniu w celu weryfikacji zdrowotności. Kontrola ta gwarantuje, że w obrocie znajdują się zdrowe nasiona, z których powstaną zdrowe sadzonki, a w przyszłości zdrowe drzewa i lasy.

Działania kontrolne prowadzone przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa wpisują się w założenia ONZ, która ogłosiła rok 2020 Międzynarodowym Rokiem Zdrowia Roślin, którego hasło przewodnie brzmi „Chroniąc Rośliny, Chronisz Życie”.