„Chroniąc rośliny, chronisz życie” - oficjalne hasło obchodów Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin w 2020 roku w pełni oddaje rolę Inspekcji w funkcjonowaniu nowoczesnego rolnictwa, którego podstawą jest produkcja roślinna. Nic więc dziwnego, że pod nasz nadzór przekazano kolejny istotny element uprawy roślin czyli ich odżywianie poprzez nowoczesne i skuteczne nawożenie. Obecne działania legislacyjne są efektem wielu zmian przepisów UE, mających na celu produkcję bezpiecznej żywności z jak największą dbałością o środowisko, bioróżnorodność i klimat.

Stosowanie nawozów mineralnych wprowadza do ekosystemu rolniczego nową porcję składników pokarmowych, a użycie nawozów organicznych lub naturalnych pozwala ponownie wykorzystać składniki pokarmowe wchodzące w skład poprzednich płodów rolnych. Od poziomu nawożenia zależy wielkość i jakość pozyskiwanej biomasy roślin. Ważne jest, aby wprowadzane nawozy były wysokiej jakości i były stosowane z rozwagą. Należy przez to rozumieć rzetelne określanie potrzeb nawozowych roślin oraz zasobności gleb w przyswajalne składniki w poszczególnych gospodarstwach. Zadaniem Inspekcji będzie nadzorowanie obrotu nawozami i środkami wspomagającymi uprawę roślin.

Z dniem 1 lipca weszła w życie ustawa z dnia 7 maja 2020 roku o zmianie ustawy

o nawozach i nawożeniu oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, która niesie ze sobą przeniesienie kompetencji w zakresie nadzoru nad wprowadzaniem do obrotu nawozów, nawozów oznaczonych znakiem "NAWÓZ WE i środków wspomagających uprawę roślin" z Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych do Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa. PIORiN jest organem sprawującym nadzór nad nasiennictwem, zdrowiem roślin i nad zapobieganiem zagrożeniom związanym z obrotem i stosowaniem środków ochrony roślin. Powierzenie nam nowego zadania ma na celu zapewnienie pełnej ochrony zdrowia i dobrej kondycji roślin oraz zapobieganie ewentualnym zagrożeniom związanym z wprowadzaniem do obrotu nawozów i środków wspomagających uprawę roślin.

Nowe przepisy mają w dużej mierze wpłynąć na:

• zwiększenie asortymentu produktów nawozowych dopasowanych do potrzeb rolnictwa i bezpiecznych dla środowiska, zapewniających rolnikom dostęp do większej liczby innowacyjnych i specjalistycznych nawozów,
• zwiększenie działań dotyczących gospodarki w obiegu zamkniętym w zakresie zagospodarowania materiałów i surowców nawozowych oraz odzysku składników pokarmowych z procesów przemysłowych i środowiska jak również ulepszenia produktów mających na celu ograniczenie uwalniania składników pokarmowych do środowiska,
• zaostrzenie norm dotyczących wartości zanieczyszczeń w nawozach.

Podsumowując:

1. Wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa wymusza proekologiczne działania producentów nawozów i rolników.
2. Należy oczekiwać wzrastającego rozwoju rynku bionawozów, biostymulatorów i innych stymulatorów wzrostu.
3. Narastająca presja na bezpieczeństwo żywności i bezpieczeństwo środowiska stymuluje działania na rzecz nowych nawozów i nowych technologii nawożenia.
4. Nowa filozofia gospodarowania (biogospodarka) stymuluje rozwój technologii przetwarzania biomasy odpadowej na nawozy.
5. Należy oczekiwać rozwoju nowych technologii wytwarzania nawozów organicznych i organiczno-mineralnych do poprawy i utrzymania żyzności gleb - głównie ich właściwości biologicznych i fizykochemicznych.

Dla zainteresowanych:

Wprowadzanie do obrotu nawozów i środków wspomagających uprawę roślin reguluje:

Ø ustawa o nawozach i nawożeniu (Dz. U. z 2020 r. poz. 796, 1069) oraz akty wykonawcze,

Ø rozporządzenie (WE) nr 2003/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie nawozów.

Rozporządzenie (WE) nr 2003/2003 Parlamentu Europejskiego obowiązuje do 15 lipca 2022 r. Po tym czasie zostanie zastąpione Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/1009 z dnia 5 czerwca 2019 r. ustanawiającym przepisy dotyczące udostępniania na rynku produktów nawozowych UE, zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1069/2009 i (WE) nr 1107/2009 oraz uchylającym rozporządzenie (WE) nr 2003/2003.

Opracowanie

Barbara Babiuch, Dział Techniki i Ochrony Roślin, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Katowicach

Fot. ze zbiorów WIORiN Katowice